Petrolde Kara Nisan: Fiyatlar Çakıldı, 80 Dolar Hayal Mi Oldu?

Nisan ayı, petrol piyasaları için kara bir perde gibi açıldı. Dünya genelinde artan arz, zayıflayan talep ve siyasi çatışmaların gölgesinde Brent petrol, ilk haftayı adeta çakılarak kapattı. Varil fiyatı yüzde 9’un üzerinde değer kaybederek 65 dolar seviyelerine kadar geriledi. Uzmanlara göre, petrol fiyatlarının yakın gelecekte 80 doları görmesi artık hayal.

Trump’ın “Kurtuluş” Tarifesi, Petrolde Darbe Etkisi Yarattı

2 Nisan’da ABD Başkanı Donald Trump’ın ithalata yönelik yeni tarifeleri imzalaması, küresel piyasalarda bir şok dalgası yarattı. Trump’ın “ekonomik kurtuluş” olarak lanse ettiği bu adım, aslında ticaret savaşlarının daha da alevleneceğinin sinyalini verdi. Bu gelişme, petrol piyasasında talep endişelerini artırdı. Aynı gün Brent petrol yüzde 1’e yakın düşüşle 73,64 dolardan kapandı. Amerikan ham petrolü WTI ise yüzde 0,6’lık bir düşüşle 70,48 dolara indi.

OPEC+ Üretimi Artırıyor, Fiyatlar Diz Çöküyor

Petrol İhraç Eden Ülkeler Örgütü (OPEC) ve dışındaki üretici ülkelerin oluşturduğu OPEC+ grubunun üretim artışı kararı da piyasaları daha da sarstı. 3 Nisan’da yapılan açıklamada, gönüllü kesintilerin mayıs itibarıyla azaltılacağı duyuruldu. Günlük 2,2 milyon varillik kesinti, 411 bin varil artırılacak. Bu açıklamanın ardından Brent petrol yüzde 5’ten fazla değer kaybederek 69,63 dolara geriledi ve Ekim 2023’ten bu yana en büyük tek günlük kaybı yaşadı. WTI de aynı gün 5,6 puanlık bir düşüşle 66,33 dolara indi.

Çin’den Vergi Hamlesi: Ticaret Savaşı Kapıda

4 Nisan’da Çin’in ABD menşeli tüm ürünlere yüzde 34 ek gümrük vergisi getireceğini duyurması, zaten hassas olan küresel ticaret ortamına dinamit gibi düştü. Bu açıklamayla Brent petrol fiyatı 65 doların altını test etti ve 63,85 dolara kadar geriledi. WTI ise 62,10 dolara düşerek Ağustos 2021'den bu yana en düşük seviyesini gördü.

"80 Dolar Uzun Süre Hayal Olabilir"

Energy Intelligence Group’un Petrol Piyasaları Ekonomisti Julien Mathonniere, küresel talebin uzun süre düşük seyredeceğini belirterek, “80 dolar seviyesini önümüzdeki süreçte görmemiz pek mümkün değil,” dedi. Mathonniere, Trump’ın tarifeleri ve OPEC+ grubunun arzı artırma kararlarının fiyatları baskılamaya devam edeceğine dikkat çekti.

“Talep büyümüyor, arz ise gevşek. Küresel ekonomik belirsizlikler piyasaların omzuna bir kaya gibi çökmüş durumda,” diyen Mathonniere, Çin ekonomisindeki yapısal sorunlar ve ABD’nin ithalat tarifelerinin etkisinin süreceğini vurguladı.

ABD'nin Politikaları İhracat Hedefiyle Çelişiyor

Mathonniere, ABD’nin “ulusal güvenlik” bahanesiyle uyguladığı tarifelerin aslında ticaret savaşlarını körüklediğini ifade ederek, “Bu politikalar Trump’ın ihracatı artırma hedefiyle taban tabana zıt,” yorumunda bulundu. Ayrıca, ülkelerin bu politikalar karşısında kendi para birimlerini değersizleştirme yoluna gidebileceğini, bunun da küresel para savaşlarını tetikleyebileceğini ekledi.

“Eğer dolar zayıflarsa, petrol ithalatı daha maliyetli hale gelir. Bu da benzin fiyatlarında dalgalanmaları beraberinde getirebilir,” diyen uzman, yatırımcıların dikkatini dolar endeksine çevirmesi gerektiğini belirtti.

İran Faktörü: Askeri Gerginlik Fiyatları Zıplatabilir

Mathonniere, ayrıca ABD’nin İran’a yönelik olası askeri bir müdahalesinin varil başına fiyatı 5 dolar yukarı çekebileceğini söyledi. Ancak bu tür jeopolitik risklerin genellikle kısa vadeli etkiler yarattığını da hatırlattı.

Peki Bu Benzin Fiyatlarına Nasıl Yansır?

• Brent ve WTI tipi ham petroldeki bu sert düşüşler, rafineri maliyetlerini azaltarak benzin fiyatlarında da gerilemeye yol açabilir. Ancak bu geçiş, anında gerçekleşmeyebilir. Çünkü:
• Düşüşün Sürekliliği: Kısa vadeli düşüşler pompaya yansımayabilir. Ancak fiyatlar uzun süre düşük kalırsa, tüketici lehine bir tablo oluşabilir.
• Arz-Talep Dengesi: OPEC+’ın üretimi artırması arzı yukarı çekerken, ticaret savaşları talebi baskılıyor. Bu da fiyatların dengede kalmasını zorlaştırıyor.
• Döviz Kurları: Doların değer kaybı, ham petrol ithalatını daha pahalı hale getirebilir. Bu da pompa fiyatlarına ek yük bindirebilir.
• Türkiye Gerçeği: Türkiye’de döviz kuru, vergi politikaları ve dağıtım maliyetleri, benzin fiyatları üzerinde daha baskın bir etkiye sahip. Petrol ucuzlasa bile pompadaki etki sınırlı kalabilir.

Ucuz Petrol, Pahalı Gerçekler

Petrol fiyatlarının düşmesi, tüketiciye “ucuz benzin” hayalini getirse de bu hayal, döviz dalgalanmaları, siyasi gerilimler ve bölgesel gerçekler nedeniyle kolay kolay gerçeğe dönüşmüyor. Yani sokaktaki vatandaş için henüz sevinecek bir durum yok. Fiyatlar düşüyor ama pompadaki rakamlar yerinden kıpırdamıyor.